Het is een dynamische wereld waarin Hernand Jansen verkeert. Zat hij bij het maken van de afspraak nog in Duitsland, daags voor onze afspraak keerde hij terug uit Engeland. We ontmoeten elkaar in zijn kantoor aan het Galgeriet, waar ik hem – ingegraven tussen technische tekeningen en scheepsmodellen – tekenend achter zijn pc aantref.
Hernand kwam in 1986 tijdelijk bij het bedrijf van zijn vader werken: ‘Het bedrijf waar ik werkte ging failliet en mijn vader kon wel wat extra hulp gebruiken. Ik zou een half jaar blijven’, zegt hij lachend. In 1993 werd hij mede-eigenaar van Scheepsbouwkundig Bureau Herman Jansen B.V. en in 2002 nam hij het roer volledig over van zijn vader.
Scheepsbouw
Hoewel Hernand altijd wel interesse had in techniek, lonkte ook de horeca: ‘Ik vond alle facetten van die branche leuk, behalve het feit dat je altijd moet werken als anderen vrij zijn. Daarom koos ik toch voor een technische opleiding. De theorie leerde ik op school, maar het echte vak heb ik van mijn vader geleerd. Die man had ontzettend veel kennis van scheepsbouw.’
Zijn bureau is gespecialiseerd in het ontwerpen van visserijschepen, al hebben ook andere tekeningen de tekentafel gepasseerd: ‘Bij de Marken Express varen nu nog 2 van de 5 schepen die wij voor ze ontworpen hebben, waaronder de Jan Smit. En we hebben bijvoorbeeld een schip ontwikkelt voor de offshore-industrie. Een veelomvattend project, omdat dat soort schepen vele malen groter is dan de visserijschepen die wij doorgaans tekenen.’
Hellingproef
Niet alleen het ontwerpen behoort tot de werkzaamheden van het scheepsbouwkundig bureau: ‘Het gebeurt vaak dat we niet alleen het ontwerp verzorgen, maar ook de bouw begeleiden. Hiervoor werken we samen met verschillende werven. Jarenlang hebben we het casco in Polen laten bouwen. Enerzijds vanwege de kosten, maar anderzijds ook vanwege de beperkte capaciteit in Nederland. Een opdrachtgever wil nu eenmaal niet jaren op zijn schip wachten. Dan werd het casco vervolgens naar Nederland gesleept, waar het hier op een werf verder werd ingetimmerd.’
Hernand: ‘Het echte vak heb ik van mijn vader geleerd’
Eind jaren `60 kwam er wet- en regelgeving voor schepen, onder andere vanwege het risico op omslaan. Een nieuwe markt ontstond: ‘Wij hebben ons daarin gespecialiseerd en verzorgen onder andere stabiliteitsberekeningen en worden daarvoor ook in het buitenland gevraagd. Door het doen van een hellingproef berekenen wij het zwaartepunt en kunnen we voor elk type schip de benodigde stabiliteitsberekening maken.’
Aanpassingen
Recent zat Hernand in Engeland voor een nieuwe opdrachtgever: ‘Die had een tweedehands schip gekocht dat jaren geleden door ons ontworpen is. Dat schip gaat nu onder Engelse vlag varen, maar daarvoor moeten allerlei papieren worden overlegd en moeten zaken geregeld worden met instanties en de overheid. Het leek de opdrachtgever beter dat uit te besteden aan degene die het schip vanaf de tekentafel al kent. Onze jarenlange ervaring en het feit dat wij zoveel kennis hebben van visserijschepen is voor veel opdrachtgevers reden om steeds weer bij ons terug te komen.’
Toch is de markt wel veranderd: ‘Vroeger kocht men een nieuw schip met geld van de bank. Dat schip was na 15 jaar wel afgelost, maar kon tegen iets minder dan de nieuwwaarde verkocht worden. Met de opbrengsten van die verkoop werd een nieuw schip gekocht en vervolgens werd er bij de bank weer geld geleend om een volgend schip te kopen. Zo heeft menig vloot zich jarenlang in rap tempo uitgebreid. Die tijden zijn voorbij. Niet alleen omdat banken strenger zijn geworden, ook omdat de markt is veranderd en jarenlang onder druk heeft gestaan. We zagen het ook aan de orders. Vroeger gingen we bij elk schip opnieuw om tafel om alle wensen in te tekenen. Nu gebeurt het regelmatiger dat we een serie schepen tekenen met minimale verschillen. Door die seriematige productie wordt veel geld bespaard.’
Toekomst
Hoe de toekomst van het bedrijf eruit ziet is ook voor Hernand een vraag: ‘Er spelen verschillende facetten. Enerzijds gaat het Galgeriet op de schop. De plek waar wij al sinds 1965 ondernemen. Anderzijds is het moeilijk om aan technisch personeel te komen, al is er sinds dit jaar een opleiding Scheepsbouwkunde gestart aan de Noordelijke Hogeschool in Leeuwarden. Van deze opleiding hebben we nu onze eerste stagiaire. Maar iets anders doen dan werkzaam zijn in deze prachtige branche kan ik me echt niet voorstellen’, besluit hij met een grote glimlach.
